نمایش مبدأ برای ماده ۲۴ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح

'''ماده ۲۴ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲''':افراد زیر [[جاسوسی|جاسوس]] محسوب و به مجازاتهای ذیل محکوم می‌شوند:

الف - هر [[نظامی]] که اسناد یا اطلاعات یا اشیای دارای ارزش اطلاعاتی را در اختیار دشمن یا بیگانه قرار دهد و این امر برای عملیات نظامی یا نسبت به امنیت تأسیسات، استحکامات، پایگاه‌ها، کارخانجات، انبارهای دائمی یا موقتی تسلیحاتی، توقفگاه‌های‌موقت، ساختمانهای نظامی، کشتیها، هواپیماها یا وسائل نقلیه زمینی نظامی یا امنیت تأسیسات دفاعی کشور مضر باشد به مجازات [[محاربه|محارب]] محکوم خواهدشد.

ب - هر نظامی که اسناد یا اطلاعات برای دشمن یا بیگانگان تحصیل کرده، به هردلیلی موفق به تسلیم آن نشود به حبس از سه تا پانزده سال محکوم می‌گردد.

ج - هر نظامی که اسرار نظامی، سیاسی، امنیتی، اقتصادی یا صنعتی مربوط به نیروهای مسلح را به دشمنان داخلی یا خارجی یا بیگانگان یا منابع آنان تسلیم یا آنان را از مفاد آن آگاه سازد به مجازات محارب محکوم خواهد شد.

د - هر نظامی که برای به دست آوردن اسناد یا اطلاعات طبقه‌بندی شده، به نفع‌دشمن یا بیگانه به محل نگهداری اسناد یا اطلاعات داخل شود، چنانچه به موجب‌قوانین دیگر مستوجب مجازات شدیدتری نباشد به حبس از دو تا ده سال محکوم‌می‌گردد.

تبصره - هر نظامی که عالماً و عامداً فقط به صورت غیرمجاز به محل مذکور وارد شود به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم می‌گردد.

هـ - هر بیگانه که برای کسب اطلاعات به نفع دشمن به پایگاه‌ها، کارخانجات، انبارهای تسلیحاتی، اردوگاه‌های نظامی، یگانهای نیروهای مسلح، توقفگاه‌های موقتی‌نظامی، ساختمانهای دفاعی نظامی و وسائط نقلیه زمینی، هوائی و دریائی وارد شده یا به محلهای نگهداری اسناد یا اطلاعات داخل شود به اعدام و در غیر این صورت به حبس ازیک تا ده سال محکوم می‌گردد.

تبصره ۱ - هرکس در جرائم جاسوسی با نظامیان [[شرکت در جرم|مشارکت]] نماید به تبع مجرمان‌اصلی نظامی در دادگاه‌های نظامی محاکمه و به همان مجازاتی که برای نظامیان مقرر است محکوم می‌شود.

تبصره ۲ - [[معاونت در جرم|معاونت]] در امر جاسوسی یا مخفی نمودن و پناه دادن به جاسوس جرم محسوب و مرتکب به تبع مجرمان اصلی نظامی در [[دادگاه نظامی|دادگاه‌های نظامی]] محاکمه و درمواردی که مجازات جاسوس مجازات محارب یا اعدام است به حبس از سه سال تاپانزده سال محکوم می‌شود.  
[[ماده ۲۳ قانون مجازات جرائم نیرو های مسلح مصوب ۱۳۸۲|مشاهده ماده قبلی]] 
[[ماده ۲۵ قانون مجازات جرائم نیرو های مسلح مصوب ۱۳۸۲|مشاهده ماده بعدی]] 
== مواد مرتبط ==
* [[ماده ۲۳ قانون مجازات جرائم نیرو های مسلح مصوب ۱۳۸۲]]
* [[ماده ۲۵ قانون مجازات جرائم نیرو های مسلح مصوب ۱۳۸۲]]
* [[ماده ۱ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲]]
== توضیح واژگان ==
منظور از «هر نظامی» در صدر ماده کلیه افراد مذکور در [[ماده ۱ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲|ماده ۱]] این قانون است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=۱۳۹۰|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=۲۸۰۵۲۰۰|صفحه=|نام۱=محمدرضا|نام خانوادگی۱=یزدانیان|چاپ=۱}}</ref> گفتنی است عده ای مقصود از اسرار را چیزی می‌دانند که از نظر دولت و سازمانهای وابسته به آن، جنبه محرمانه داشته باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=۱۳۹۰|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=۲۸۰۵۲۵۲|صفحه=|نام۱=محمدرضا|نام خانوادگی۱=یزدانیان|چاپ=۱}}</ref> همچنین گفته شده‌است منظور از این واژه امور کاملاً سری است که اسناد اعم از آن است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای نظامی|ترجمه=|جلد=|سال=۱۳۸۹|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=۳۳۳۸۱۸۸|صفحه=|نام۱=غلامحسین|نام خانوادگی۱=الهام|چاپ=۱}}</ref> ضمناً مقصود از ضرر در بند الف، ضرر بالقوه است هرچند ضرر بالفعل احراز نگردد<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قانون تعزیرات در نظم حقوقی کنونی مطابق با قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲|ترجمه=|جلد=|سال=۱۳۹۳|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=۵۰۱۹۱۶۰|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=بابالویی|چاپ=۱}}</ref>دشمن نیز هر دولت، سازمان، گروه یا فردی است که می‌تواند از این اطلاعات به صورت بالقوه علیه دولت ایران یا امنیت کشور استفاده کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قانون تعزیرات در نظم حقوقی کنونی مطابق با قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲|ترجمه=|جلد=|سال=۱۳۹۳|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=۵۰۱۹۳۰۴|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=بابالویی|چاپ=۱}}</ref>
== نکات تفسیری دکترین ماده ۲۴ قانون مجازات جرائم نیرو های مسلح مصوب ۱۳۸۲ ==
در بند «ه» این ماده مجازات اعدام ظاهراً [[تعزیر|تعزیری]] و در این صورت قابل تبدیل و تخفیف خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح|ترجمه=|جلد=|سال=۱۳۸۹|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=۳۵۱۳۴۹۶|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=مالمیر|چاپ=۳}}</ref> همچنین این بند [[جرم مطلق|جرمی مطلق]] است و بدون آنکه به نتیجه برسد، جرم محقق خواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح|ترجمه=|جلد=|سال=۱۳۸۹|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=۳۵۱۳۵۰۰|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=مالمیر|چاپ=۳}}</ref>گفتنی است در تبصره بند «د» [[سوء نیت عام]] کافی است و نیازی به [[سوء نیت خاص]] وجود ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح|ترجمه=|جلد=|سال=۱۳۸۹|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=۳۵۱۳۴۹۲|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=مالمیر|چاپ=۳}}</ref>
== نکات توضیحی ماده ۲۴ قانون مجازات جرائم نیرو های مسلح مصوب ۱۳۸۲ ==
برخی، اماکن را به اماکن نظامی نگداری اسناد و اطلاعات محدود نموده‌اند در حالی که در بند «د» عبارت «محل نگهداری اسناد یا اطلاعات» به صورت عام به کار رفته‌است و قرینه ای برای انحصار اماکن به اماکن نظامی وجود ندارد و چنین استنباطی موجه به نظر نمی‌رسد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی)|ترجمه=|جلد=|سال=۱۳۸۴|ناشر=دانشگاه مفید|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=۱۶۲۳۴۴۸|صفحه=|نام۱=عادل|نام خانوادگی۱=ساریخانی|چاپ=۱}}</ref>در این باره ضرورتی ندارد که مرتکب از افرادی باشد که وظیفه نگهداری و حفاظت از اسناد یا اطلاعات را دارد. به عبارت دیگر نحوه دسترسی به اطلاعات مذکور در ماده در تحقق عنوان مجرمانه تأثیری ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=۱۳۹۰|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=۲۸۰۵۳۰۰|صفحه=|نام۱=محمدرضا|نام خانوادگی۱=یزدانیان|چاپ=۱}}</ref>
== مقالات مرتبط ==
* [[نقش زيانديده در مسئوليت مدني پليس (مطالعه تطبيقي در حقوق ايران و انگليس)]]
* [[بازشناسی اطلاعات مالی در ترازوی حقوق اموال و مالکیت]]
* [[جاسوسی و خیانت به کشور]]
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۲۴ قانون مجازات جرائم نیرو های مسلح مصوب ۱۳۸۲ ==
{{هوش مصنوعی (ماده)}}
# هرگونه ارائه اسناد، اطلاعات یا اشیاء با ارزش اطلاعاتی به دشمن یا بیگانه توسط نظامیان، می‌تواند به عنوان جاسوسی تلقی شود و منجر به مجازات محارب گردد.
# تحصیل اسناد یا اطلاعات برای دشمن توسط نظامیان، حتی اگر به تسلیم اطلاعات منجر نشده باشد، می‌تواند موجب حبس از سه تا پانزده سال شود.
# تسلیم اسرار نظامی، سیاسی، امنیتی، اقتصادی یا صنعتی به دشمنان یا بیگانگان توسط نظامیان، مجازات محارب دارد.
# ورود به محل نگهداری اسناد یا اطلاعات طبقه‌بندی شده به نفع دشمن یا بیگانه، در صورتی که مجازات شدیدتری نداشته باشد، به حبس از دو تا ده سال ختم می‌شود.
# ورود غیرمجاز به مکان‌های نظامی یا دارای اسناد و اطلاعات طبقه‌بندی شده توسط نظامیان می‌تواند به شش ماه تا سه سال حبس منجر گردد.
# ورود بیگانگان به اماکن نظامی یا محل نگهداری اسناد و اطلاعات برای کسب اطلاعات به نفع دشمن، می‌تواند به اعدام یا حبس از یک تا ده سال منجر شود.
# مشارکت در جرائم جاسوسی با نظامیان موجب محاکمه در دادگاه‌های نظامی و محکومیت به مجازات مشابه نظامیان می‌شود.
# معاونت در جاسوسی یا مخفی کردن و پناه دادن به جاسوس، جرم محسوب می‌شود و به حبس از سه تا پانزده سال محکوم می‌گردد، به شرطی که مجازات جاسوس مجازات محارب یا اعدام باشد.
== رویه های قضایی ==
* [[نظریه شماره ۷/۹۹/۷۹۷ مورخ ۱۳۹۹/۰۶/۰۵ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره شمول شروع به جرم و معاونت در جرم جاسوسی تحت مقررات عام]]
* [[نظریه شماره ۱۰۶۸/۹۶/۷ مورخ ۱۳۹۶/۰۵/۰۹ اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{مواد قانون مجازات جرائم نیرو های مسلح}}
{{DEFAULTSORT:ماده ۰۱۲۰}}